Tradycja kulturalna w Lublinie i na Ziemi Lubelskiej ma bardzo bogatą historię. Życie kultury biegło tu swoim torem równolegle z wielowiekową historią Lublina, towarzysząc jej naprzemiennemu rytmowi koniunktur i upadków. Najwięcej miasto zawdzięcza czasom Jagiellonów, kiedy przeżywało swój renesansowy „złoty wiek”, nabierając niepowtarzalnego, wielokulturowego charakteru. Za Jagiellonów Lublin zyskał znaczenie polityczne i gospodarcze, ale i perłę architektury oraz sztuki na styku Wschodu i Zachodu – gotycką kaplicę zamkową z przepięknymi, unikatowymi bizantyjsko-ruskimi malowidłami ściennymi.
Na dorobek wielu pokoleń i nacji ludzi kultury składają się wspaniałe zabytki architektury sakralnej i świeckiej, tradycje rozwijania myśli intelektualnej, 400-letnia historia drukarstwa wszystkich obecnych tu wyznań, bogate życie muzyczne, związki z wielkimi nazwiskami literatury polskiej. Na osobny rozdział zasługują lubelskie dzieje sztuk plastycznych, historia teatru w Lublinie, oraz dziedzictwo kultury ludowej Ziemi Lubelskiej. Dynamicznie rozwijały się też nowoczesne, współczesne formy życia kulturalnego – fotografia, kinematografia, prasa, radio, telewizja, kabaret. Lublin był rodzinnym miastem wielu artystów, m. in. Henryka Wieniawskiego, Józefa Czechowicza, Eugeniusza Eibischa, Edwarda Hartwiga, Julii Hartwig.
Obecnie Lublin nazywany jest ”Miastem Inspiracji” z racji odbywanych tu renomowanych międzynarodowych wydarzeń artystycznych, festiwali teatralnych, muzycznych i prezentujących sztukę współczesną. Wysoki poziom oferty kulturalnej zapewniają również działające tu teatry, galerie, czy kluby studenckie. Lublin jako pierwsze polskie miasto nosi miano Europejskiej Stolicy Młodzieży 2023, które ma na celu wzmocnić więzy łączące młodzież z miastem poprzez organizację wielu wydarzeń, działań , festiwali i programów podzielonych na trzy sekcje: Miasto dla młodzieży, Młodzież dla Miasta oraz Młodzież i Miasto.